Suriye’de 2018

2018 Suriye’de diğer ülkelerden çok farklı biçimlerde karşılanır.  Son 7 yılını en vahşi bir tür savaş içinde geçiren ülkenin yeniden organize edilmesi 2018 in işi olacak. Suriye rejimi için dost ve düşman ilişiklerinde önemli değişiklerin ortaya çıktığı bir yıl bu.

Rusya-İran ve Türkiye Esad rejimi için dost ülkeler. Bu noktada sürpriz ‘Türkiye’ nin ‘dostluğu’ üzerinde, Zira bize göre Türkiye’de Erdoğan rejimi olmasaydı 7 Yıllık Suriye iç-dış savaşı olmazdı. Savaş, ABD nin şahinlerinin kontrolünde Libya’dan Türkiye sınırlarına taşınan El kaide-IŞID kadroları tarafından İdlip vilayetinde başlatılmıştı. Aynı kadroların 2011 yılı başında Mısır sınırından Libya’ya taşınması sürecini de izlemiştik. Türkiye neredeyse Yarı-Resmi biçimde işin içindeydi. Türkiye ve Suriye savaşında ‘vekil’ örgüt olarak kullandığı ÖSO, bu kez ‘Esad dostu’  olarak  yine İdlip de.

Soçi Barışının zayıf yanlarından birisi bu.

Rakka ve Dayr e Zor’da PYD nin işi ne ?

Soçi’nin ikinci büyük problemi ; Hangi isim altında olursa olsun, PYD nin bugün kontrol ettiği bölgelerin önemli bir kısmı hemen hiç bir önemli Kürt varlığının bulunmadığı yerler. PYD Cenevre Barış görüşmelerine (muhtemelen farklı bir isim altında) katılırsa tamamen Sünni Arap halkın yaşadığı Rakka ve Dayr e Zor hakkında neler söyler ? Üstelik bu bölgeler Rusya’nın değil, ABD nin hava şemsiyesi altında yer alıyor.  PYD , Rakka ve Dayr e Zor bölgesindeki petrol kuyularından savaşsız çıkmaz. Soçi nin en zayıf yanlarından biri de bu.

Tahran- Tartus hattı işlerlik kazanıyor.

İsrail Başbakanı Natenyahu’nun Kasım ayı başında Londra’da Dünya’ya ilan ettiği ve yemin billah ‘kurdurtmayız’ dediği Tahran- Tartus hattı Soçi ile gerçekleşiyor. Irak-Suriye sınırından Akdenize kadar uzanan İran ordusu ve  sayıları 200 bine yaklaşan Şii örgütleri bir yanda Suriye rejiminin askeri güvencesini sağlamak diğer yanda İsrail’e karşı bir duvar yapmak üzere yeni sürecin içinde. Kısaca İsrail( Suudi Arabistan ile birlikte)  ve Suriye arasında ilan edilmemiş bir savaş durumu 2018 den sonra gündemde. Şu anda durumu dengede tutan tek garanti Natenyahu ile Putin arasındaki telefon diplomasisi.

Kötü Barış-İyi Savaş

Suriye savaşı son 7 yıl içinde en acı biçimleriyle yaşadı. Bu nedenle Suriye halkından ve Esad rejiminden hiç kimse ‘ savaşa devam etmesini’ isteyemez. Suriye barış adına sunulanı kabul etmek zorunda. Suriye savaşının başlıca sorumlularından Türkiye de ‘hayal ettiğini’ değil, bulduğunu yemek zorunda. Türkiye bir biçimde İdlip bölgesinde jandarma gücü olarak kalmak ve PKK’ya karşı sınır güvenliği garantisi karşılığında PYD nin varlığına (şerh koyarak da olsa) onay vermek zorunda.

Soçi herkes için ‘kötü Barış’. ‘İyi savaş’ tan çok daha iyi.

Mahir Tan       LondraPosta-Londra