Doğu Akdenizde Isınma

Doğu Akdeniz’in hemen tüm bölgelerinde sular ısınıyor. Petrol ve doğalgaz  arama çalışmalarının neden olduğu ‘statüsüzlük’ sürtüşmelerin ana kayanağı gibi görünüyor. Ancak anlaşmazlıkları tehlikeleri ve sıcak hale getiren gerçek neden bölgede hak sahii ülkeler arasında bloklaşma. Iki önemli anlaşmazlık kaynağından birincisi Doğu Akdenizde Lübnan karasına yapışık doğalgaz arama çalışması. 5 ayrı blok üzerinde sürdürülmesi planlanan Lübnan arama ve gaz çıkarma faaliyetinin 2019 da başlaması bekleniyor. Çalışmayı yürütecek olan konsorsiyum Fransız Total,İtalyan Eni ve bir Rus firması tarafından paylaşılıyor. Lübnan yanında Rusya da fiilen ulusal çıkar nedeniyle işin içinde. İsrail, 5 blok üzerinden çizilen arama çalışmalarının 2 tanesinde hak iddia ediyor. Lübnan bir yandan Birleşmiş Milletlere başvurarak Deniz sınırlarında belirsizliği ortadan kaldırmasını isterken, bir yandan da İsrail Savunma Bakanı’nın geçen hafta yaptığı tehditler karşısında Rus Donanması ve Hava Kuvvetlerinden yardım isteyeceğini açıkladı.

Suriye’den sonra Lübnan ile sürtüşmeler yaşayan İsrail’in Lübnan ile sıcak bir çatışmaya girmesi ihtimaline Lübnan Medyası ‘sadece bir zamanlama meselesi’ olarak bakıyor. Lübnan’da genel Kabul gören bir başka değerlendirme ise bu ülkenin Akdenizdeki gaz kaynaklarını değerlendirebilmesi ve fiilen çalışmaları yürütebilmesi büyük ölçüde Rusya’nın askeri gücü ve Lübnan’da varlığı ile ilgili. Lübnan siyasetinin tüm kesimleri bunu vurguluyor.

Siyaseti söylemler üzerinden değil de askeri gerçekler üzerinden değerlendiren kaynaklar, 13 Şubat günü İsrail’in Suriye sınırına yaptığı yeni yığınak ve özellikle bir-iki adet  Füze Savar ‘İron Dome’ ünitesi sevketmesini yaklaşan savaş tehlikesinin bir göstergesi olarak vurguladılar. İsrail için hayat-memat meselesi haline gelen Hizbullah’ın artan ve teknolojisi yükselen karadan karaya füze tehdidi. Lübnan gazetelerine göre; Hizbullah füzeleri artık İsrail’in bütün ülkesini atış menzili içine alırken, bu alandaki son gelişme Hizbullah’in geliştirdiği ileri sürülen ‘ smart bombalar taşıma kapasiteli İnsansız Hava Araçları’.

İsrail’in Lübnan ve Suriye ile olan çatışmalarında yeni bir gelişme bugün Suriye Dışişleri Bakan Yardımcısı Faisal Maktap tarafından yapılan açıklama ile ortaya çıktı. Maktap; ‘İsrail’e karşı Rusya,İran ve Hizbullah ile tam bir ittifak halinde savaşıyoruz. Ne zaman,nerede ve nasıl vuracağımıza birlikte karar veriyoruz’ açıklaması ile İsrail’in karşısında Suriye ve Lübnan topraklarını kapsayan bir ortak cephe bulunduğunu vurguladı. Lübnan Hükümet Sözcüsü Şii Amal hareketi lideri Nebil Berri’de Lübnan’da yaptığı açıklamada ‘İsrail uçağının düşürülmesi son on yılların en önemli gelişmesidir. Bundan sonra tamamen yeni bir coğrafyada ve yeni silahlarla yer alacağız diyerek iki ülke arasındaki birliği doğruladı.

       Yeni Denge ; 5. Kuşak savaş uçaklarına karşı SS 400

Suriye savaşının gün ışığına çıkardığı yeni denge ABD –İsrail tarafından kullanılan ve bloğun  1967 den beri süren askeri üstünlüğünü tartışılır hale getirdi. Güney Suriye ve Lübnan semalarında karşı karşıya gelen en üst düzey uzay havacılığı teknolojisi bölgedeki askeri dengeleri belirleyecek. Bunlar ABD –İsrail tarafından bulunan 5. Kuşak savaş uçakları ile Rusya’nın elinde bulunan SS 400 -300 Füze savunma sistemleri arasındaki savaş. SS hava savunma sistemi gerçekte Rusya’nın Akdenize indirdiği en güçlü askeri varlık. Özellikle geçtiğimiz hafta Suriye Hava savunma güçlerinin 1 İsrail F16 sını düşürmesi ve bir başkasını vurması, SS sistemlerinin gücünü gösterdi. Sınıfında çok pahalı ve kısa menzilli Patriot sistemleri dışında tek alternatif olan SS 400 ler, önümüzdeki yıl içinde Doğu Akdeniz kıyıları için  tek koruyucu şemsiye olarak gösteriliyor.

Askeri uzmanlar SS 400 lerin yaklaşık 500 km lik  hava sahasında, İsrail ve ABD nin çok ağır kayıpları göze almadan ciddi bir hava saldırısını gerçekleştiremeyeceklerini vurguluyorlar. Bu ise bölgedeki hava saldırılarının değişmeyen adresi İsrail’in katlanabileceği kayıpların çok üstünde. SS 400 lerin koruduğu ve savunmaya hazır durumda olduğu Orta-doğu’nun güney batı sahillerine İsrail hava saldırıları beklemenin ‘askerlik bilimi’ açısından mantıklı olmayacağı genel olarak paylaşılan bir değerlendirme.

Türkiye için İdeal

Türkiye’nin El Bab ve Afrin operasyonları ile başlayan yeni askeri gerginlikler döneminde halen kurulu olmayan Hava Savunma sistemi ihtiyacı  giderek daha acil hale gelecektir. ABD nin  Kuzey Suriye’de yerleşme ve uzun süreli olarak kalıcı üsler inşa etme çabası ve niyeti,resmi olarak açıklandığına göre Türkiye’de kurulması gereüi ve yönü kendiliğinden ortaya çıkar. Türkiye’ye yapılacak hava saldırıları mutlaka Güney sınırlarımız üzerinden gelecektir. Türkiye’yi hava saldırıları ile tehdit edebilecek tek ülke ABD olduğu gibi saldırıların yönü  Kuzey Suriye-Türkiye istikametinde olacaktır. SS 400 lerin  ABD ve NATO uçak ve füzelerine göre kodlanmış teknolojisi Türkiye’ye bu alanda önemli bir üstünlük sağlayacaktır. Türkiye’nin SS 400 lerin özellikle caydırıcı koruma kapasitesine ihtiyacı her zamandan daha çok ön planda.

Mahir Tan         LondraPosta-Londra