Savaşın yeni yüzü ; A2 AD

Çin’de geçtiğimiz hafta sonunda yapılan G20 zirvesinin, askeri alanda ve ikili görüşmelerde en çok konuşulan konularından birisi oldu A2 AD. Askerlik biliminde ve özellikle Denizcilik alanında yeni doktrine edilen A2 AD kavramının açılımı; Anti Access- Area Denial. Türkçe’de ‘geçişe kapatma ve alan hakimiyeti’ ifadeleriyle karşılanabilecek bu kavramlar gerçekte, bugün Dünya’da  çatışma ve savaş kıvılcımlarının parlamaya başladığı bölgelerdeki askeri dengeleri tanımlıyor.

Savaş Tarihi kadar eski

A2 AD (Geçişe kapatma ve Alan hakimiyeti) gerçekte savaş tarihi kadar eski askeri kavramlar. A2 AD nin en başarılı örneklerinden biri İngiliz ve Amerikan askeri staratejistlerine göre, Çanakkale savunması. Çanakkale savunmasında Türk ordusunun, denizde mayınlama ve engel koyma,karadan topçu ve klasik piyade silahları kullanarak Çanakkale boğazını dönemin en büyük donanmalarına karşı kapatması askerlik tarihinde A2 AD örneği olarak okutuluyor. 2. Dünya Savaşı sırasında görülen İngiltere’nin hava sahasını Alman uçaklarına kapattığı ‘Battle Of Britain’ da hava sahası hakimiyeti alanında örnek olarak gösteriliyor.

A2 AD ler bir silah türüne bağlı değil. Ancak klasik örneği mayın. Mayınlama geçmişte deniz ve kara savaşlarında kullanıldığı gibi bugünde deniz,stratejik geçitleri tutmak yanında terör örgütleri tarafından en çok kullanılan yöntemlerden biri. Mayın sistemine bugün özellikle Orta-Doğu’da kullanılan  yol bombaları, bombalı araçlar ve intihar bombacıları çağdaş(!) bir katkı sağlıyorlar.

      Amerika’nın Çin Denizi korkusu

Ne var ki;  Dünya’da hegemonya savaşının 1 numaralı adayı ABD nin A2 AD ile esas problemi bu değil. ABD nin 2015-2016 yıllarına ait önemli askeri think tanklarının strateji tartışmalarının merkezinde, Çin ve Kızıl Ordu’nın Güney Çin denizinde ve Asya-Pasifik hattında ABD ve Müttefiklerine karşı kurduğu A2 AD ler. Amerikalı strateji uzmanlarına göre, Çin ile çok büyük bir Askeri ve Ekonomik  hesaplaşma içinde olan ABD’nin Çin’in bu kurduğu savunma sistemlerini kaldırmadan Asya-Pasifik’te hakimiyet kurması imkansız. Bölgede birçok deniz ulaşımı yolu Çin tarafından ABD askeri gemilerine kapalı tutuluyor. Bunları ortadan kaldırmak ise ABD için bir nükleer savaşın ortasına atlamakla eşdeğer kabul ediliyor. Çin’de yapılan son G20 zirvesinde ABD,İngiltere,Japonya ve bölgedeki diğer ülkelerin askeri yetkilileri arasında yapılan ikili görüşmelerin çoğunlukla Çin’i bu savunma hattında yumuşatıcı tedbirlere yöneltme amaçlı olduğu belirtiriliyor.

Rusya Karadeniz ve Doğu Akdenizi kapattı.  

Amerikalı askeri uzmanların A2 AD lerden ikinci korkusu ise Rusya’nın Karadeniz,Baltık Denizi ve Orta-Doğu’da kurduğu deniz,hava ve kara ‘no go’ bölgeler. Geçtiğimiz hafta Almanya’da konuşan NATO komutanlarından Gen. Philip Breedlove’ın açıklamalarına göre ‘Rusya, Kaliningrad Üssü ile Polonya ve Litvanya hava sahasını tam olarak ‘no go’ bölge haline getirmekten başka Karadeniz’i denizden tamamen, hava sahasını da % 50 oranında A2 AD sistemi içine aldı’. Rusya’nın Suriye’de ise Doğu Akdeniz sahilindeki Hmeimem üssünden 300 km lik bir alanı hava ve denizden tam olarak kontrol altına aldığına dikkat çeken Gen. Breedlove, Türkiye’deki İncirlik üssününde bu alan içinde kaldığını vurguladı.

ABD-Çin ve Rusya arasında askeri hakimiyet bölgeleri kurma savaşımı devam ederken komşu Suriye’deki karışıklık sonucu Türkiye de Kuzey Suriye’de sınırımıza komşu yaklaşık 100 km uzunluğunda ve 40 km derinliğinde bir bölgede de facto bir kara egemenliği kurma uğraşı içinde. Suriye’de ABD ve Rusya’nın kesin hava egemenliği karşısında, Türkiye’nin iki dev gücün  onayı altında yürüttüğü fiili egemenlik, karadan 40 km menzilli Howitzer topları ve tank birliklerinin gücüne dayanıyor. Suriye’deki Cerablus harekatı, ABD ve Rusya ile sürdürülecek diplomatik temasların sonucuna bağlı iken Türkiye’nin gerçek üstünlüğü Akdeniz ve Karadenizi birbirine bağlayan Boğazların, resmi ve fiili olarak Montrö anlaşması ile sahip bulunduğu üstün pozisyon. Gerçekte Boğazların Türkiye kontrolünde kalışı, askeri literatürde ‘en başarılı A2 AD olarak kabul edilen Çanakkale savunması ve onun bir devamı olan Türk Kurtuluş Savaşı nın zaferi ile kazanılmış bir ulusal armağan .

Mahir Tan     LondraPosta-Londra