Rus Genel Kurmay Başkanı İsrail’de

Rusya Genel Kurmay Başkanı Sergey Shoigu, yarın İsrail’e gidiyor. İsrail Savunma Bakanı Liberman ve Başbakan Natenyahu ile görüşecek olan Shoigu’nun İsrail gezisinin hemen tamamen İran hakkında olacağı belirtiliyor. İsrail gazeteleri, önümüzdeki hafta Pentagon’da Jo Mattis ile görüşmek için ABD ye gidecek olan Liberman’ın bu görüşme öncesi yapacağı Rus Genel Kurmay Başkanı Shoigu görüşmesinde ‘zamanlamanın manidar’ olduğunu vurguluyorlar.

    Gündem Hizbullah ve Golan Tepeleri

İsrail ile Rusya arasında Natenyahu’nun iki ay önceki Moskova ziyaretindeki konuların,yarın, bir kez daha masaya yatırılması bekleniyor.İsrail, Rusya’dan İran’ın Hizbullah’a yaptığı füze desteğinin kestirilmesini ve Golan tepelerinde Şii milislerinin sürekli üs tutmalarını engellemesini istiyor. Moskova’daki Putin-Natenyahu görüşmelerinde İsrail, Rusya’dan İsrail sınırı ile Golan tepeleri arasındaki bölgede 60 km derinliğinde bir tampon bölge yaratılmasını istemişti. İsrail medyasına göre Putin, tampon bölge istemine karşı çıkarken, Golan tepeleri üzerinde hiç bir Şii militanın İsrail sınırına 5 km den fazla yaklaşmamasını garanti etmeyi kabul etmişti. İsrail-Rusya görüşmelerinin askeri alanlarının konuşulacağı pazartesi günü yapılacak konuşmalarda İsrail Golan tepelerindeki tampon bölge istemi yanında, ağırlığın  Hizbullah’a gönderilen akıllı füze iddialarına verilmesi bekleniyor. Geçtiğimiz Hafta İsrail Savunma Bakanı Liberman,yaptığı bir açıklamada ‘Hizbullah’ın tüm gücünü İran’a borçlu olduğunu’ ve son dönemde ‘Suriye’deki İran güçleri tarafından Hizbullah’a akıllı füzeler gönderildiğini’ ileri sürmüştü.

Rus Genel Kurmay Başkanı’nın İsrail ziyaretinin bir başka önemli yönü, İsrail Savunma Bakanı Liberman’ın bu görüşmeden hemen sonra yapacağı Pentagon ziyareti. Başkan Trump’ın İran ile 2015 te imzalanan Nükleer anlaşmayı onaylamayacağı açıklamasından sonra ABD-İsrail arasında yapılacak olan ilk askeri temasta, İsrail’in İran’a karşı alacağı askeri tedbirlerin görüşülmesi ve Rusya’nın özellikle Suriye ve Lübnan konusundaki görüşlerinin gündeme gelmesi bekleniyor.

Ölü Doğan İran Karşıtı ‘Trump’ konuşması

Orta-Doğu’da tüm dengeleri etkileyecek olan ABD-İran krizi, Trump’ın yaptığı ‘nükleer anlaşmasını onaylamama’ konuşması ile zirveye çıktı. AB ve Avrupalı ülkelerin ‘anlaşmayı sürdürecekleri ve İran’ın anlaşma hükümlerine riayet ettiği’ açıklamaları ile Başkan Trump’ın  İsrail lehindeki girişimi diplomatik alanda önemini kaybettti. Zira Anlaşmanın tarafları olan AB ülkeleri ve Uluslararası Atom Enerjisi Komisyonunun karşı çıkması durumunda İran’a yeni ambragolar konması ihtimali diplomatik alanda zayıflıyor. Ancak ABD’nin İran’a karşı iki önemli ittifak unsuru olan İsrail ve Suudi Arabistan, Trump’ın İran konuşmasını destekledikleri açıkladılar. Bu nedenle Trump’ın İran’a karşı girişimlerinin uluslararası diplomasi alanından çok askeri alanda ve Suriye,Lübnan çevresinde ortaya çıkabilecek oldu-bittilerle sürdürülmesi bekleniyor.

İsrail- Rusya arasında pazartesi günü yapılacak askeri temaslarda ortaya çıkacak bir başka konu ise Rusya’nın İran ve Suriye üzerindeki etkisinin derecesi. Daha çok İran-Hizbullah ilişkisinde odaklanacak olan İsrail-Hizbullah çekişmesi Rusya’nın Orta-Doğu’ya müdahaleye aktif olarak başladığı 2014 tarihinden çok eskilere dayanıyor. Varlık nedenini  1982 Yılında İsrail’in Lübnan işgaline karşı savaşa borçlu olan Hizbullah Lübnan’da en etkili askeri güç. Hizbullah’ın gerçek anlamda bağlılığı ideolojik ve kültürel alanda olduğu kadar askeri alandada İran’a. Suriye’de de dengeler İran lehinde güçleniyor. Türkiye’nin geçen hafta başlattığı  İdlip harekatına karşı Suriye’nin ldığı tutum bunun net bir kanıtı oldu. Suriye Dışişleri Bakanı Walid Muallim, 12 Ekim günü Rusya’da, Rus Dışişleri Bakanı Lavrov’un yanında yaptığı bir açıklamada; ‘Türkiye’nin İdlip operasyonunun Astana görüşmelerinde kararlaştırılmadığını belirterek Türkiye’nin derhal Suriye’den çıkmasını istedi.

Mahir Tan       LondraPosta-Londra