Savaşlar artık ‘ortaya Karışık’

‘Hybrid War’ uluslararası askeri strateji alanında yeni bir tanımlama. Nizami,Gayri-nizami,İç ve Dış çatışmalar,askeri birlikler yanında etnik ve dinsel milis güçlerinin bir arada kullanıldığı savaş tekniğine verilen isim bu. Tam anlamıyla ‘ortaya karışık’ savaş türü. Stratejistlerin daha çok Suriye savaşını inceleyerek ortaya çıkardığı bu teknik,doğal olarak bu alandaki tüm buluşları gerçekleştiren ABD ve Rus uzmanlarının işi. Gerçekte ilk örnekleri Ukrayna iç savaş denemesinde bulunan ‘Hybrid’ savaş, soğuk savaş sonrasında ilk kez görülen ‘Süper Güç’ çatışması esasına dayanıyor. Bu nedenle bu savaş türünün ortaya çıkışı Rusya’nın ‘savaş alanlarına’ yeniden girişinin bir sonucu. Rus Askeri Strateji uzmanlarına göre; ‘Hybrid savaş’; Süper güçlerin hava kuvvetlerinin karşı karşıya gelmedikleri, karada yerel gayri-nizami kuvvetlerin ve milli resmi birliklerin savaştıkları yeni bir tür. ABD için bu savaş türü, Rusya’nın henüz savaş meydanlarına inmediği Libya savaşı sırasında gündeme getirilmiş, ‘adına savaş denmeyen bir müdahale türü’ olarak kabul ediliyor.Başkan Obama, ABD kongresinden Suriye’ye askeri müdahale için onay istediği 11 Şubat 2014 tarihli yazısında, savaş değil ‘Kinetic Askeri Operasyonlar’için izin isterken bu yeni savaş biçimini,farklı bir ifade ile,askeri literatüre sokuyordu. Kinetic operasyonlar; daha çok hava saldırıları ve özel birlik operasyonları ile yürütülen ve desteklenen yerel güçlere ‘kinetik’ olarak enerji ve destek sağlayan operasyonlar olarak tanımlanıyor aynı alanda. Bu konuda Libya ve Suriye savaşının deneyimlerine da sahip olan ABD askeri düşünce kuruluşları bu savaş türünün bir sakıncasına da değiniyor ; Kitlesel göç tehdidi. ABD’nin resmi araştırma enstitüsü IDA (İnstitute Of Defense Analises) raporu, kinetik savaşın dinsel ve etnik gurupları resmi devlet güçlerine karşı destekleme özelliği nedeniyle büyük sosyal çalkantılara, kontrolsüz kıyımlara ve kitlesel göçlere neden olduğuna dikkat çekiyor. Ortaya Karışık savaşların bizi en çok ilgilendiren yönü de bu..

           Karışık savaşın,’Suriye’ galibi Rusya..

Suriye’de 27 Şubat tarihi itibarıyle ateşkes anlaşması imzalandı. IŞID ve El Nusra ile çatışmalar dışında,Rusya-ABD, Suriye Ordusu,PYD,’ılımlı Muhalefet’ geçici bir ateşkes üzerinde anlaştılar. Bu, Suriye’de savaşın bittiği anlamına gelmese bile en azından ilk aşamanın sona ermesi anlamını taşıyor. Suriye’deyıldan beri devam eden savaşa fiili olarak son yılında müdahale eden Rusya,bu aşamada galip sayılıyor.Bunun nedeni ise Rusya’nın, ‘Hybrid Savaş’ teorisinin zayıf noktası olan ‘kara ordusu’ sorununu doğal bir biçimde çözmüş olması. Çok gelişmiş uzay havacılığı katkısı ile ülkenin önemli bir bölümünde hava üstünlüğü sağlayan Rusya, karada doğal ittifakı olan Suriye ordusunun kaybettiği toprakları geri almasıyla kesin sonuca gitti. Suriye, ordusu yaklaşık yarım yüzyıldan beri Rusya tarafından donatılan,subay ve teknik kadroları eğitilen ve ülkede iki deniz üssü ve askeri havaalanlarında Rusya’nın fiilen mevcut olduğu bir ülke. ABD ve Batı ülkelerinin derme çatma yerel Kürt milisleri ve toplama muhalefet örgütleri ile doldurmaya çalıştığı ‘kara gücü’ zaafiyeti, Rusya’nın güçlü olduğu noktayı oluşturdu.

  Silah Üreticileri için en karlı savaş türü

Melez-Karışık Savaş türünün, bu askeri strateji kuramını geliştiren uzmanlar tarafından- hemen tümü Amerikalı yada Rus- fazlaca dile getirilmeyen bir yönü daha var. Bu tür modern silah üretimi teknolojisine ve özellikle uzay havacılığı teknolojisi ile üretim yapabilen ülkeler açısından adeta ‘altın yumurtlayan kaz’.Suriye savaşının en keskin dönemlerinin yaşandığı 2015 yılı Silah satışlarına bakıldığında hem ABD hem de Rusya için rekorlar yılı olmuş 2015.

Pentagon’un Dış silah satışlarında yetkili kurumu Defense Security Cooperation Agency direktörü Amiral Joseph Rixey’in verdiği rakamlara göre ABD müttefik ülkelere 2015 yılında 46.6 milyar dolarlık silah sattı. Rixley;bunun rekor bir düzey olduğunu ve bu rakama en yakın satışların 2011 yılında 31 milyar dolar olduğunu kaydetti. Bunun yanında ABD nin 2015 yılında dış satışlar dışında kendi ordusu tarafından Suriye’de IŞID ile mücadele kapsamında kullandığı akıllı bombalar sayısında da bir patlama yaşandı. ABDnin resmi açıklamalarında 20 binden fazla ‘Smart Bomb’ kullandığı belirtilirken, bu bombaların üreticilerinin tümünün ABD de kurulu firmalar olduğu belirtildi.

Suriye savaşının havadaki taraflarından biri olan Rusya ise Dünya Silah satışında ABD den sonra ikinci sırayı işgal eden ülke. 2015 Yılında bir rekor da 15 Milyar dolarlık satış ile Rusya tarafından kırılıyor. Ünlü silah satışları araştırma kuruluşu SİPRİ nin verdiği rakamlara göre ; ABD ve Rusya birlikte Dünya silah satışlarının % 58 ini gerçekleştiriyorlar. Savaş bölgelerinde ‘göklere hakim olma’ mücadelesine geç başlamasına karşın Rusya’nın daha büyük bir avantajı var. Zira modern savaşların ana malzemesi ‘Smart bomb’ denilen akıllı bombalar.Bu alanda, ABD ile ayni teknolojik seviyeyi yakalamış olan Rusya’nın kullandığı bombalar devlet tekelleri olan kurumlar tarafından üretiliyor. ABD ordusuna göre çok daha ucuza savaşabilen Rusya’nın kuşkusuz en büyük üstünlüğü Orta-Doğu’da Suriye,İran ve Merkezi Irak orduları gibi büyük bir kara gücü ittifakına sahip oluşu.

Yazık ki Orta-Doğu’da ‘Hybrid savaş’ denilen savaşların yakın gelecekte son bulması için fazlaca bir neden görünmüyor ortalıkta.

Mahir Tan     LondraPosta-Londra