ABADİ; SINIR KAPILARINI TESLİM EDİN

Irak Başbakanı Haydar El Abadi Pazar günü yapılan Irak Milli Güvenlik Konseyi toplantısından sonra yaptığı açıklama ile  Kuzey Irak referandumu öncesinde, ülkesinin tutumuna açıklık getirdi. Abadi, Kuzey Irak’ın dışarıya açılan tüm sınır kapıları ve hava alanlarında yönetimin Irak Merkezi yönetimine teslim edilmesini istedi. Abadi bunun yanında özellikle petrol satışlarında tek yetkilinin Irak Hükümeti olduğunu belirterek tüm üçüncü ülkelerin bu alanda Irak ile muhatap olmaları gereğini vurguladı. Komşu ülkelerden İran bugün Irak Hükümetinin talebi üzerine, Kuzey Irak’a hava sahasını ve kara sınırını kapattı.

Irak Hükümetinin bugün yaptığı açıklama Uluslararası hukukta doğurduğu sonuçlar açısından, Kuzey Irak ile iş yapan tüm ülkelere uyarı niteliğinde.  Abadi’nin açıklamasına göre, bugüne kadar Irak Devletinin bir otonom bölgesi olarak uluslararası planda KRG (Kürdistan Regional Government) 25 Eylül pazar günü yapacağı referandum sonunda bağımsız bir ülke haline geldiğini ilan ederse, bu sonuç Irak tarafından tanınmadığı için yasal konumunu yitirecek. Bu nedenle Kuzey Irak’taki Barzani rejimi ve onun kontrolünde kalan bölge ile iş yapmak isteyen her ülke, ya Irak Merkezi yönetiminden onay alacak ya da yasal statüsü olmayan bir topluluk ile muhatap olmayı kabul edecek.

Irak Başbakanı Abadi’nin referandumdan bir gün önce yaptığı açıklama özellikle Türkiye’nin izleyeceği tutum açısından tayin edici bir nitelik taşıyor. Türkiye, Kuzey Irak referandumunda ‘Evet’ sonucu çıkarsa, Kuzey Irak ile olan tüm ticari ilişkilerini kesmek durumunda kalacak.  Zira resmi açıklamalarında ,MGK ve TBMM kararında ‘İrak’ın toprak bütünlüğünü’ savunduğunu belirten Türkiye, Ülke deki tek egemen güç olan Irak Hükümeti’nin yaptığı çağrıya uymak,Irak yetkililerine teslim edilmeyen sınır kapılarını kapatmak ve Kuzey Irak’taki havaalanlarına uçuşları durdurmak zorunda.   Yine Abadi tarafından yapılan açıklamanın Türkiye’yi icbar edici bir başka sonucu ise Kuzey Irak ile imzalanan tüm petrol anlaşmalarının hükümsüz kalması ve Kerkük- Ceyhan hattının vanalarının Irak’lı yetkililere teslimi. Zira 2016 yılına kadar Irak hükümetinin onayı ile Ceyhan a pompalanan Kerkük petrolü, Kerkük’ün Kürt Peşmergeler tarafından işgal edilmesi sonrasında Irak tarafından durdurulmuş ve 2017 yılında  Barzani yönetimi kerkük teki petrolü başka bir hat ile Ceyhan hattına bağlamıştı. Bunun dışında Türkiye ile Kuzey Irak rasında Habur kapısından tankerle yoğun bir petrol akışı yaşandığı biliniyor.

Mahir Tan       LondraPosta-Londra