Barclays Yolsuzluk soruşturması Katar’a yöneliyor

İngiltere’de (Serious Fraud Office) SFO, Ağır Dolandırıcılık Ofisi, İngiltere’nin en büyük bankası Barclays Bank’ın eski genel müdür ve dört yöneticisi hakkında yolsuzluk ve dolandırıcılık suçlaması ile dava açıyor. Bankacılık ve Mali Piyasalara bomba gibi düşen Barclays-Katar davası SFO nun 5 yıldan beri devam eden soruşturması sonucu. Daha önce Muhafakazar Parti tarafından lağvedilmesi istenen SFO, Mali Suçlarda en üst soruşturma kurumu. Barclays Bank’ın 2008 yılındaki büyük mali kriz dönemindeki Genel Müdürü John Varley ve 4 üst düzey yöneticisi hakkındaki soruşturma Banka’nın aynı yıl, kamulaştırılmadan kurtulmak için, önceden ilişkileri bulunan Katar’dan ‘yasa dışı yollardan ve rüşvet vererek’ para sağlamak suçlamasını kapsıyor.

SFO soruçturması ve açılan cezai dava bir yanda Barclays Bank yöneticilerini bir yanda da Katar şeyhliğine ait bir ‘danışmanlık şirketi’ ve Türkiye gibi Katar’da da mevcut olan ‘Varlık Fonu’nu hedef alıyor. Banka Katar şeyhliğinden aldığı 12 milyar Sterlinlik destek ile Bankalar Kanununun aradığı ‘Sermaye Yeterlilik Sınırını’ aşmış görünerek 2008 yılındaki kamulaştırma dan kurtuldu. Kendi Hissedarlarına ve Bankalar kanununa karşı yapılan ‘muvazaa lı işlemler’ yanında, rüşvet vermek ve almak suçuda SFO Davasının önemli kalemlerinden biri. Gerçekte Katar şeyhlne ait olan Katar varlık fonu ve Challenger Universal adlı şirkete toplam 322 milyon sterlinlik Rüşvet ‘danışmanlık ücreti’ adı altında ödendi. Bundan Başka Katar parası Bankada Hisse senedi olarak gösterilirken yine aynı fona 2.3 milyar sterlinlik bir kredi işlemi gerçekleştirildi.

Barclays ve Katar yolsuzluk soruşturması ve ve ceza davası hakkında İngiltere’de Barclays Bank’ta görev yapmış olan ve Mali Konularda uzman Davut Karataş ile konuştuk. Şu anda Londra Borsasında LCH Takas Bankasında, Bilgi Teknolojileri Sistem Geliştirme Müdürü olarak çalışan Davut Karataş’ın Barclays-Katar yolsuzluk soruçturması konusundaki değerlendirmeleri şöyle;

  ‘İngiltere Ağır Dolandırıcılık Ofisi (SFO) bugün ingiltere ve dünyanın en büyük bankalarından Barclays ve eski CEO John Varley dahil dört yöneticisini, 2008 deki mali kriz döneminde Katar’dan acil sermaye toplamak amacıyla ‘dolandırıcılık ve yasa dışı finansal yardım sağlamak’ la suçlandıklarını açıkladı.

SFO’dan yapılan açıklamada suçlamaların, Barclays’in Haziran ve Ekim 2008’de Qatar Holding LLC ve Challenger Üniversal şirketleriyle gerçekleştirdiği sermaye artırımı anlaşmalarıyla ilişkili olduğu belirtildi.

Hatırlarsanız 2008 küresel ekonomik krize damgasını vurmuştu. O yıl İngiltere’de ülkenin 3 büyük bankası olan Royal Bank of Scotland (RBS), Halifax Bank of Scotland (HBOS) ve Lloyds TSB’nin devletin garantisinde hisse satışı yapmasına, hisselerden alınmayan bölümünü bizzat devlet satın alarak kamulaştırdı. Ayrıca Bradford & Bingley bankası ve Northern Rock bankasına el konuldu.

Barclays’de krizden en çok etkilenen bankalardan birisiydi. Barclay’sin üst yönetimi bankaya hükümetin müdahalesinin önüne geçmek için daha önceden yakından tanıdıkları Katar kraliyet ailesine başvurdu. Özel jetlerle Katar gidildi, oradan yine özel jetlerle katarlılar geldi. Sonuçta Katar kraliyet ailesi, Katar Varlık Fonu aracılığı ile, hisse karşılığı 12milyar sterlin para verdi ve banka kanuni “sermaye yeterlilik oranını” kabul edilebilir düzeye çıkardı. Böylece devletin bankaya el koymasının önüne geçildi. Bu işlem gerçekleştirilirken Barclays Katar Kraliye ailesine ait başka bir şirkete 322milyon pound danışmanlık ücreti, yani komisyon verdi. Ayrıca bu işlemden bir süre sonra da aynı fona yani Kraliye ailesine ait fona 2.3milyar sterlin kredi verdi.

Yani kısacası el koymanın önüne geçmek için toplanan paranın bir kısmı komisyon ve kredi olarak Katarlılara geri verildi.

İngiltere Ağır Dolandırıcılık Ofisi (SFO), tam olarak, verilen yüksek miktardaki bu komisyonu ve verilen krediyi yasadışı olarak değerlendirdi.

Suçlanan eski yöneticiler, 3 Temmuz’da yargıç karşısına çıkacak ve ingiltere de ilk defa çok üst düzey banka yöneticisi geçmişte yaptıklarından dolayı ceza alacak. Ama bu dolandırıcılık iddiasında zarar görecek olan sadece Barclays ve eski üst düzey yöneticiler değil.

Bu soruşturmanın tamamlanması zamanlaması da ilginç Zira bu 5 yıldır süren bir soruşturma, Ama Katar’ın dünya gündeminde çok yer aldığı bir zamanda sonuçlandı. Bu işte Katarlılarda  zarar göreceklerdir. Birincisi sağlam İngiliz bankası zannederek ekonomik krizde bankanın hisselerinin %22sini satın aldılar, fakat libor skandalı, forex skandalı ve şimdi bu soruşturma ile hisselerden büyük zarar ettiler. İkincisi bu dolandırıcılığın diğer ayağında Katar Varlık Fonu yani kraliyet ailesi var. Zamanlama olarak ortadoğuda devam eden Katar amborgosu bir alakası olduğunu sanmıyorum ama bundan sonraki gelişmelerde bu olay fırsat bilinerek Katar Varlık fonuna, dolaylı olarakda kraliyet ailesine karşı ekonomik yaptırımlara kadar gidebilecek bu tavır sözkonusu olacaktır. Katar kraliye ailesine sonsuz desteğini esirgemeyen Türkiye’de bunların yansımaları olacaktır muhakkak.’

Davut Karataş Kimdir;

Türkiye’de Koç Bank ve İktisat Bankası’nın Bilgi-İşlem bölümlerinde Sistem Mühendisi ve Bölüm Yöneticisi olarak 5 yıl süre çalıştıktan sonra Japonya’ya gitti. Japonya’da Mizuho Bank, Kore’de Seul Bank ve Woori Holding, Tayvan’da Taishin International Bank, Singapur’da Singapur Kalkınma Bankası ve Filipinler’de Asya Kalkınma Bankası’nda Bankacılık ve Risk Yönetimi Sistemleri Kurulması ve hayata geçirilmesi projelerinde Proje Lideri ve Danışman olarak çalıştı. Dört yılı aşan Uzakdoğu’daki iş hayatından sonra ailesi ile İngiltere’nin başkenti Londra’ya yerleşti. Londra’da CreditSuisse, HSBC ve Barclays gibi global bankalarda Finansal Risk Yönetimi Sistemleri ve Basel-2 ile ilgili projelerde Proje Yöneticisi olarak çalıştı. Halen Londra Borsası’na ait LCH adlı takas bankasında Bilgi Teknolojileri Sistem Geliştirme Müdürü olarak çalışmaktadır.

ODTÜ Mezunlar Derneği ve Türkiye Bilişim Derneği üyesidir. Evli ve 2 çocuk babası olan Davut Karataş İngilizce, Arapça ve Japonca bilmektedir.

Mahir Tan    LondraPosta-Londra